မႏၱေလးကက္သလစ္သာသနာႏွင့္ ဘုရင္ဂ်ီရြာႀကီးမ်ား (အပိုင္း ၁၅)

မႏၱေလးကက္သလစ္သာသနာႏွင့္ ဘုရင္ဂ်ီရြာႀကီးမ်ား (အပိုင္း ၁၄)

ဖါသာရ္ ဂုိးဗီးယာစ္
Fr.A .Goveas.

    စိန္ေဇးဗီးယာ ေက်ာင္းထုိင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဖါသာရ္ဟဲဗီး မကြယ္လြန္မီ ဖါသာရ္ဟဲဗီး၏ လုပ္ငန္းမ်ား ကူညီရန္ အိႏိၵယႏုိင္ငံမွ ဖါသာရ္ ဂုိးဗီးယားစ္ ေရာက္ရွိလာခဲ႔သည္။ ၄င္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးသည္ တမီးလ္ ဘာသာစကား တတ္ကၽြမ္းေသာ ေပၚတူဂီ အႏြယ္ ဂုိအားလူမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ (၁၉၂၉)ခုႏွစ္ ဖါသာရ္ ဟဲဗီး ပ်ံေတာ္မူၿပီးေနာက္ စိ္န္ေဇးဗီးယား ေက်ာင္းထုိင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ ဆက္လက္ တာ၀န္ ယူရသည္။ ပဒုူအာၿမိဳ႕မွ ရဟႏၲာ စိန္အန္ေထာ္နီအသင္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ႔သည္။ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးသူမ်ားအား ေငြေၾကး ေထာက္ပံ႔ ခဲ႔သည္။ ရဟန္း၀ါေတာ္ (၂၅)ႏွစ္ေျမာက္ ေငြစင္ ဂ်ဴဗလီ က်င္းပခဲ႔သည္။ (၁၉၃၁) ခုႏွစ္တြင္ ဖါသာရ္ ဂုိးဗီးယားစ္ က်န္းမာေရး ခ်ိဳယြင္းလာသျဖင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ စိန္ဂၽြန္း ေဆးရုံအုပ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဖါသာရ္ေကာလားဒ္က စိန္ေဇးဗီးယား ေက်ာင္းထုိင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး၏ တာ၀န္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးရသည္။ ဖါသာရ္ ဂုိးဗီးယားစ္သည္ (၁၉၃၆) ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ စိန္ဂၽြန္းေက်ာင္း၌ ပ်ံေတာ္မူသည္။ ၁

၁။ မစၥတာေလာ္ရီေပါလ္ (စိန္ေဇးဗီးယား) မႏၲေလး၏ မွတ္တမ္း

ဖါသာရ္ပီဗလီေဗး
Fr.P.Blivet. (Paris Foreign Mission Society)

    ဖါသာရ္ ပီဗလီေဗးသည္ (၁၉၀၇) ခု ေအာက္တုိဘာလ (၂၈) ရက္ေန႔တြင္ ျပင္သစ္ျပည္၌ ေမြးဖြားခဲ႔သည္။ ၅ ေမြးခ်င္း (၅) ေယာက္ရွိသည္႔ အနက္ ဒုတိယသားႀကီး ျဖစ္သည္။ ဖခင္မွာ ဆရာ၀န္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ (၁၉၂၄) ခုတြင္ (ဘီေအ) ၀ိဇၨာဘြဲ႕ကုိ ရရွိခဲ႔သည္။ ထုိႏွစ္မွာပင္ ရဟန္းျဖစ္ ေက်ာင္း၀င္သည္။ (၁၉၃၁) ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၂၉)ရက္ေန႔တြင္ ရဟန္းသိကၡာ ခံယူသည္။ ရဟန္း သိကၡာခံယူၿပီး (၁၉၃၁) ခု ေအာက္တုိဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳအျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိလာသည္။ ၁

    မႏၲေလးတြင္ (၆)လ၊ ေရဦးၿမိဳ႕နယ္ ခ်မ္းသာရြာတြင္ တစ္ႏွစ္ ေမၿမိဳ႕ ရဟန္းျဖစ္သင္ေက်ာင္းတြင္ (၁၉၃၃) မွ (၁၉၃၉) အထိ အမွုထမ္း ခဲ႔သည္။ ပရံရြာေတာ္တြင္ (၁၉၃၉) မွ (၁၉၄၀) အထိ ဘာသာ၀င္မ်ားကုိ ၾကည္႔ရူခဲ႔သည္။ (၁၉၄၀) ခု ဒီဇင္ဘာ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ ဖါသာရ္ မုိးဇယ္ႏွင့္ အတူ ေျမာက္ပုိင္း ခ်င္းျပည္နယ္ တြန္းဇံၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔သည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးႏွစ္ပါး အုပ္စုခြဲ၍ ဖါသာရ္ဗလီးေဗးက လုိင္လြီးရြာတြင္၄င္း ဖါသာရ္မုိးဇယ္က တြန္းဇံတြင္၄င္း သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား စတင္ၾကသည္။ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ ေဆာင္ရြက္စဥ္ ခ်င္းေတာင္တန္း တခုလုံး ဂ်ပန္စစ္တပ္မ်ား လႊမ္းမုိး ထားလုိက္သည္။ စစ္အတြင္း လြီးဘုရားေက်ာင္း ပ်က္စီးသြားသည္။ ဖါသာရ္ဗလီးေဗးသည္ တြီးလန္႔ေက်းရြာ ဘုရားေက်ာင္းသုိ႔ သြားေရာက္၍ (၁၉၄၅) ခုႏွစ္မွ (၁၉၅၉) ခုႏွစ္အထိ တြီးလန္႔ရြာတြင္ ေနထုိင္ခဲ႔သည္။

    ဖါသာရ္ဗလီးေဗး၏ ခ်င္းေတာင္တန္း သာသနာျပဳျခင္းသည္ ေအာင္ျမင္သည္။ ရြာေပါင္း (၅၀)ေက်ာ္ အိမ္ေျခေပါင္း (၅၀၀) ေက်ာ္ လူဦးေရေပါင္း (၂၀၀၀)ေက်ာ္ ကက္သလစ္ ဘာသာ၀င္ ျဖစ္လာသည္။ ထုိအျပင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသား ဘုန္းေတာ္ႀကီး (၃)ပါး ကုိရင္ (၅)ပါးႏွင့္ သိီလရွင္ (၅)ပါး ရရွိသည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ အသက္ႀကီးရင္႔ၿပီ ျဖစ္၍ (၁၉၇၅) ခု ေမလ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ ျပင္သစ္ျပည္သုိ႔ ျပန္ႂကြသြားသည္။

၁။ The list of foreign Missionaries

ဖါသာရ္ မန္းနီးရဲ (၁၉၀၉-၁၉၈၃)
Fr.M.Blivet (Paris Foreign Mission Society)

        ဖါသာရ္ မန္းနီးရဲသည္ (၁၉၀၉) ခု ေမလ (၉) ရက္ေန႔တြင္ ျပင္သစ္ျပည္၌ ေမြးဖြားခဲ႔သည္။ (၁၉၃၅) ခု ေအာက္တုိဘာလ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ႔သည္။ ၁

    ခ်မ္းသာရြာတြင္ ျမန္မာ စကားသင္ၿပီးေနာက္ (၁၉၃၇) ခုႏွစ္မွ (၁၉၃၉)ခုႏွစ္ အထိ ေတာင္တြင္းႀကီး ၿမိဳ႕နယ္ ခ်င္းေညာင္ပင္သာရြာတြင္ ေက်ာင္းထုိင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး အျဖစ္ အမႈထမ္းသည္။ (၁၉၃၇) ခုတြင္ ခ်င္းေညာင္ပင္သာရြာသုိ႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ရြာထဲရွိ (၃)ပင္တဲေက်ာင္းကုိ ရြာ၏ ေတာင္ဘက္သုိ႔ ေရႊ႕ေဆာက္သည္။ ေျမေနရာ (၂) ဧကကုိ ဦးဒုံးေဘ၊ ဦးၿဖိဳး၊ ဦးဘုိးေထာင္တုိ႔က လွဴသည္။ ေညာင္ပင္သာ၌ ဘုန္းႀကီးေနေက်ာင္းႏွင့္ ဘုရားေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္ခဲ႔သည္။ ေရတြင္း တူးခဲ႔သည္။ ေျမေနရာ ထပ္၀ယ္သည္။ ရြာသူ ရြာသားမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ စာသင္ေက်ာင္း ေဆာက္၍ ေဘာ္ဒါေက်ာင္း ဖြင့္ခဲ႔သည္။ (၁၉၃၈) ခုႏွစ္တြင္ သဲၿဖဴရြာ၌ ေက်ာင္းထုိင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးပဏၰ၀သည္ ကုိယ္ေဖါ ကိုယ္ေရာင္၍ မက်န္းမမာ ျဖစ္ေနစဥ္ ဖါသာရ္မန္းနီးရဲ၏ ေမတၲာေစတနာျဖင့္ ေဆးကုေပးျခင္း၊ မုံ႕၊ ႏုိ႔ဆီ၊ သႀကားႏွင့္ အစားအစာမ်ား ေပးကမ္းျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း က်န္းမာလာခဲ႔သည္။ ဦးပဏၰ၀သည္ သဲျဖဴရြာမွ ခ်င္းေညာင္ပင္သာရြာသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ေက်ာင္းထုိင္သည္။ ခ်င္းေညာင္ပင္သာရြာ၌ ေက်ာင္းထုိင္စဥ္ လူထြက္၍ ကက္သလစ္ဘာသာသုိ႔ ကူးေျပာင္းခဲ႔သည္။ ေညာင္ပင္သာရြာမွ ေဒၚေခြးဆုိသူႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်သည္ သူ႕အား ဓမၼဆရာခန္႕၍ ဘာသာေရး ေဆာင္ရြက္ေစသည္။ သူ႕အား ဆရာျမဟု အမည္ေပးခဲ႔သည္။ (၁၉၅၈) ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလး၌ ကြယ္လြန္သည္။ ဖါသာရ္မန္းနီးရဲ လက္ထက္ ကုိရင္လူထြက္ ဆရာဘေမာင္သည္ ဓမၼဆရာအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ႔သည္။ ဖါသာရ္မန္းနီးရဲသည္ ျမင္းကုိ သုံး၍ လွည္႔လည္ တရားေဟာၾကားသည္။ ဖါသာရ္မန္းနီးရဲသည္ (၃)ႏွစ္နီးပါး ခ်င္းေညာင္ပင္သာရြာ၌ ေက်ာင္းထုိင္ၿပီး မႏၲေလးၿမိဳ႕ ဆရာေတာ္ ေက်ာင္းတုိက္သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ အမႈထမ္းသည္။ ပ်ံေတာ္မူသည္အထိ သာသနာ ဘ႑ာထိန္း အျဖစ္၄င္း၊ ဂုိဏ္းေထာက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ ၄င္းအမႈထမ္းခဲ႔သည္။၂ (၁၉၈၃)ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရိီလ (၁၅)ရက္ေန႔တြင္ မႏၲေလး၌ ပ်ံေတာ္မူသည္။

၁။ The list of foreign Missionaries
၂။ ေတာင္တြင္းႀကီး ကက္သလစ္သာသနာႏွစ္ (၅၀)ျပည္႔ စာေစာင္၊ ၁၉၉၀ျပည္႔ႏွစ္ စာမ်က္ႏွာ - ၅

ဖါသာရ္အမ္ဗလီေဗး
Fr.M.Blivet (Paris Foreign Mission Society)

    ဖါသာရ္ အမ္ဗလီေဗးသည္ (၁၉၀၉) ခု ဇူလုိင္လ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ ျပင္သစ္ျပည္၌ ေမြးဖြားခဲ႔သည္။ ျပင္သစ္ျပည္ ဆရာ၀န္ အတတ္သင္ ေဆးေက်ာင္းတြင္ (၂) ႏွစ္ေနခဲ႔သည္။ ၄င္းေနာက္ ပါရီၿမိဳ႕ ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳ ရဟန္းျဖစ္သင္ေက်ာင္း၌ ပညာသင္ၾကား၍ (၁၉၃၉) ခု ဇြန္လ (၂၉)ရက္ေန႔တြင္ ရဟန္းသိကၡာ ခံယူခဲ႔သည္။ ရဟန္း သိကၡာခံယူသည္႔ ေန႔မွာပင္ ျမန္မာျပည္ မႏၲေလးသာသနာတြင္ အမႈထမ္းရန္ ေရႊးခ်ယ္ခံရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး ျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ တုိင္းျပည္၏ ဥပေဒအရ က်မ္းမာေရးဌာနတြင္ အမႈထမ္းရသည္။ (၁၉၄၀)ခုႏွစ္တြင္ စစ္သုံ႔ပန္းအျဖစ္ အဖမ္းခံရသည္။ ဂ်ာမဏီျပည္ အေရွ႕ပုိင္း အလြန္ေအးေသာ ပရစ္ေအာ္ရီရင္းတဲလ္ စစ္သုံ႕ပန္းစခန္းသုိ႔ ပုိ႔ခံရသည္။ ၄င္းေနာက္ သူနာျပဳ ၾကက္ေျခနီ စည္းမ်ဥ္းအရ လြတ္ေျမာက္ကာ ျပင္သစ္ျပည္သုိ႔ ျပန္လာလ်က္ သာသနာအမႈေတာ္ကုိ ထမ္းရြက္သည္။ ထုိေနာက္ (၁၉၄၆)ခု ႏုိ၀င္ဘာလ (၅)ရက္ေန႔တြင္ မႏၲေလးသုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႕သည္။

မႏၲေလးၿမိဳ႕ မေနာ္ယမန္ ကုိယ္ေရဖ်ား ေရာဂါကု ေဆးရုံတြင္ (၁၀) လ ေနရသည္။ နဘက္ရြာတြင္ ေလးလ ဗမာစကား သင္ႀကားၿပီးေနာက္ မေကြးခရုိင္ ေတာင္တြင္းႀကိီးၿမိဳ႕နယ္တြင္ သာသနာအမႈေတာ္ ထမ္းေဆာင္ရန္ တာ၀န္ေပးအပ္ျခင္း ခံရသည္။ ေတာင္တြင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္ပင္သာရြာသုိ႔ (၁၉၄၈)ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၂) ရက္ေန႔တြင္ ေရာက္ရွိသည္။ ၁

    ဖါသာရ္ဗလးီေဗးသည္ (၁၉၅၅) ခုႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္ျပည္သုိ႔ ေခတၲ အလည္သြားခဲ႔သည္။ (၁၉၅၇) ခုႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္ျပည္မွ ျပန္လာခဲ႔သည္။ ဖါသာရ္ဗလီးေဗးသည္ သဲၿဖဴ၊ ကုကိၠဳကုန္း၊ သရက္ခုန္၊ သုိက္ရုိး၊ ပတ္လည္ႀကီး၊ ဆပ္သြား၊ ေတာင္တြင္းႀကီးသုိ႔ လစဥ္ မွန္မွန္ တလွည္႔စီ ႏြားလွည္းျဖင့္ သြား၍ တရားေဟာသည္။ လူမ်ိဳးမေရႊး၊ အဆင့္အတန္း မေရႊး ေစတနာ ေမတၲာထား၍ ေဆးကုသ ေပးခဲ႔သည္။ သာသနာေျမမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္း၍ သီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ိဳးသည္။ မရွိ ဆင္းရဲသားမ်ားကုိလည္း ေပးကမ္း စြန္႔ႀကဲသည္။ ေတာင္တြင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ သာသနာေတာ္ ေငြရတုသဘင္ ဂ်ဴဗလီပြဲကုိ (၁၉၆၂)ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပရန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းထုိင္ ဘုန္းေတာ္ႀကိီး ဖါသာရ္ဗလီးေဗး၏ ရဟန္း၀ါေတာ္ (၂၅) ႏွစ္ေျမာက္ ေငြရတုသဘင္ပြဲေတာ္ႏွင့္ ပူးတြဲ၍ (၁၉၆၄)ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပ ႏုိင္ခဲ႔သည္။ ဖါသာရ္ဗလီးေဗးသည္ ေတာင္တြင္းႀကီးနယ္ သာသနာကုိ (၁၄) ႏွစ္တိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ၿပီး (၁၉၆၄)ခုႏွစ္ ကုန္ကာနီးတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ သြားခဲ႔သည္။ ၂

၁။ မ်ိဳးႀကဲသူ၊ ၁၉၆၄၊ ႀသဂုတ္လ၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၀-၂၂
၂။ ေတာင္တြင္းႀကီး ကက္သလစ္ သာသနာနွစ္ (၅၀)ျပည္႔ စာေစာင္(၁၉၉၀)ျပည္႔ႏွစ္ စာမ်က္ႏွာ ၇-၈

 ဆက္ရန္

မႏၱေလးကက္သလစ္သာသနာႏွင့္ ဘုရင္ဂ်ီရြာႀကီးမ်ား (အပိုင္း ၁၆)